rozwiń ›

Spłata rodzinna: wsparcie finansowe dla powiększającej się rodziny w trakcie spłaty kredytu mieszkaniowego

Spłata Rodzinna to innowacyjny mechanizm wsparcia finansowego, mający na celu odciążenie gospodarstw domowych w kluczowym momencie – gdy w trakcie spłaty zaciągniętego rodzinnego kredytu mieszkaniowego (lub kredytu mieszkaniowego objętego gwarancją BGK) rodzina powiększa się o kolejne dziecko.

Jest to jednorazowe świadczenie pieniężne przekazywane bezpośrednio na rzecz kredytodawcy, które służy spłacie części kapitału zaciągniętego przez kredytobiorcę. Środki te są więc wykorzystywane na faktyczne obniżenie zadłużenia, a nie są wypłacane rodzinie do swobodnego wydatkowania.

Kiedy i ile wynosi wsparcie?

Spłata rodzinna jest przyznawana automatycznie, każdorazowo, gdy w okresie spłaty kredytu nastąpi powiększenie gospodarstwa domowego kredytobiorcy. Wysokość wsparcia jest uzależniona od kolejności urodzonego dziecka:

Kolejność urodzenia w trakcie spłaty Wysokość jednorazowej spłaty kapitału
Drugie dziecko 20 000 zł
Trzecie albo kolejne dziecko 60 000 zł

Przykład

Wyobraźmy sobie rodzinę, która zaciągnęła rodzinny kredyt mieszkaniowy na okres 15 lat:

5. rok spłaty: w rodzinie rodzi się drugie dziecko. Rodzina otrzymuje jednorazowe wsparcie w wysokości 20 000 zł, które natychmiast jest przeznaczane na spłatę kapitału kredytu, realnie obniżając zadłużenie i skracając okres spłaty (lub zmniejszając raty).

10. rok spłaty: w rodzinie rodzi się trzecie dziecko. Gospodarstwo domowe ponownie otrzymuje świadczenie, tym razem w wysokości 60 000 zł, które również trafia na konto spłaty kapitału.



Dzięki temu wsparciu, rodzina, która powiększyła się o dwoje dzieci, otrzymała łącznie 80 000 zł pomocy na spłatę zobowiązania zaciągniętego, np. na budowę domu jednorodzinnego.

Przykład

Jesteśmy rodziną z dwójką dzieci, a trzeciego potomka właśnie się spodziewamy. Budujemy dom, ale obecnie mieszkamy w niewielkim, 45-metrowym mieszkaniu i zaczyna nam brakować środków na dokończenie inwestycji. Czy w takiej sytuacji możemy ubiegać się o wsparcie w ramach programu?

Tak - o ile spełnione są pozostałe wymogi określone w ustawie. Co do zasady program przewiduje, że członkowie gospodarstwa domowego nie mogą być właścicielami mieszkania ani domu. Jednak dla rodzin wychowujących co najmniej dwoje dzieci obowiązuje wyjątek.

W ich przypadku dopuszczalne jest posiadanie jednego mieszkania lub domu jednorodzinnego, pod warunkiem że jego powierzchnia użytkowa nie przekracza 50 m².

Jeśli w trakcie spłaty rodzinnego kredytu mieszkaniowego (np. zaciągniętego na budowę domu) na świat przyjdzie trzecie dziecko, przysługuje jednorazowa spłata części zobowiązania — tzw. spłata rodzinna — w wysokości 60 tys. zł.

Mieszkanie bez wkładu własnego, czyli rodzinny kredyt mieszkaniowy

Przypomnijmy, program jest przeznaczony dla osób, które stać na regularną spłatę rat mieszkaniowych, lecz brakuje im środków na pokrycie wymaganego wkładu własnego. Wbrew pozorom, procedura uzyskania rodzinnego kredytu mieszkaniowego jest maksymalnie zbliżona do standardowego kredytu hipotecznego udzielanego z wkładem własnym. W praktyce jest to niemal identyczny proces weryfikacji zdolności kredytowej i zabezpieczeń. Kluczowa i jedyna różnica sprowadza się do formalności: kredytobiorca jest zobowiązany do przedstawienia oświadczeń i dokumentów potwierdzających spełnienie kryteriów programu (m.in. warunków mieszkaniowych).

Na co można przeznaczyć środki z rodzinnego kredytu mieszkaniowego?

  • Rodzinny kredyt mieszkaniowy można wykorzystać na różne cele związane z własnym mieszkaniem lub domem.
  • Budowa domu jednorodzinnego – razem z jego wykończeniem, a także zakupem działki lub jej części, na której dom powstanie.
  • Kupno mieszkania lub domu – wliczając koszty wykończenia.
  • Inwestycję mieszkaniową kooperatywy – jeśli jesteś członkiem takiej kooperatywy.
  • Nabycie spółdzielczego prawa do mieszkania lub domu – czyli tzw. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

Niezbędne warunki: zasada "jedno mieszkanie" i wyjątki dla dużych rodzin

Aby skorzystać z programu, konieczne jest spełnienie restrykcyjnych warunków dotyczących aktualnego statusu mieszkaniowego:

Główna zasada mieszkaniowa: kredytobiorca oraz członkowie jego gospodarstwa domowego nie mogą być właścicielami innego mieszkania.

Wyjątki dla rodzin wielodzietnych: zasada "jednego mieszkania" jest łagodzona proporcjonalnie do wielkości rodziny, wspierając rodziny w rozwoju:

Liczba dzieci w gospodarstwie Dopuszczalny metraż innego posiadanego mieszkania
Dwoje dzieci Nie większe niż 50 m²
Troje dzieci Nie większe niż 75 m²
Czworo dzieci Nie większe niż 90 m²
Pięcioro i więcej dzieci Brak limitu metrażowego

Wniosek o przyznanie rodzinnego kredytu mieszkaniowego, wraz z wymaganymi oświadczeniami potwierdzającymi spełnienie warunków ustawy, należy złożyć w banku uczestniczącym w programie, który podpisał odpowiednią umowę z Bankiem Gospodarstwa Krajowego.

Kiedy trzeba zwrócić spłatę rodzinną?

Spłata rodzinna to wsparcie na kredyt mieszkaniowy, ale w pewnych sytuacjach trzeba ją zwrócić do Rządowego Funduszu Mieszkaniowego. Oto najważniejsze przypadki:

  • Prawomocne skazanie za przestępstwo

Jeśli kredytobiorca został skazany za przestępstwo związane z uzyskaniem kredytu lub spłatą rodzinną – cała otrzymana kwota musi zostać zwrócona.

Przykład

Osoba, która fałszywie podała informacje, żeby dostać kredyt, musi oddać całe wsparcie.

  • Sprzedaż, wynajem lub zmiana użytkowania mieszkania w ciągu 5 lat

W ciągu 5 lat od otrzymania spłaty rodzinnej, częściowy lub całkowity zwrot może być wymagany, jeśli kredytobiorca:

- sprzeda lokal lub dom wybudowany/zakupiony z kredytu (z pewnymi wyjątkami),

- sprzeda spółdzielcze prawo do mieszkania (chyba że sprzedaje część współmałżonkowi),

- wynajął lub użyczył mieszkanie lub dom osobie trzeciej,

- zmienił sposób korzystania z nieruchomości tak, że nie służy już potrzebom mieszkaniowym.

Jak oblicza się zwrot?

Jeśli naruszenie nastąpiło w ciągu 5 lat, zwrot dotyczy części spłaty rodzinnej, proporcjonalnie do pozostałego czasu do końca pięcioletniego okresu:

Kwota do zwrotu = spłata rodzinna × pozostałe pełne miesiące do 5 lat / 60

Przykład

Jeśli do końca 5 lat pozostało 30 miesięcy, trzeba zwrócić połowę Spłaty Rodzinnej.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 1 października 2021 r. o rodzinnym kredycie mieszkaniowym i bezpiecznym kredycie 2 proc. (Dz.U. z 2023 r. poz. 859 i 1114)

Czym jest spłata rodzinna przy rodzinnym kredycie mieszkaniowym lub kredycie z gwarancją BGK?

To jednorazowe świadczenie pieniężne przekazywane bezpośrednio kredytodawcy na spłatę części kapitału, gdy w trakcie spłaty kredytu w rodzinie pojawia się kolejne dziecko.

Ile wynosi spłata rodzinna przy drugim oraz trzecim albo kolejnym dziecku?

Drugie dziecko: 20 000 zł. Trzecie albo kolejne dziecko: 60 000 zł. Wsparcie jest przyznawane automatycznie, każdorazowo w okresie spłaty kredytu, gdy gospodarstwo domowe się powiększa.

Jakie są limity posiadania innego mieszkania w programie rodzinnego kredytu mieszkaniowego?

Co do zasady nie można być właścicielem innego mieszkania. Wyjątki: dwoje dzieci – ≤50 m²; troje – ≤75 m²; czworo – ≤90 m²; pięcioro i więcej – brak limitu metrażowego.

Kiedy trzeba zwrócić spłatę rodzinną do Rządowego Funduszu Mieszkaniowego?

Zwrot następuje m.in. po prawomocnym skazaniu za przestępstwa związane z uzyskaniem kredytu lub spłaty rodzinnej oraz gdy w ciągu 5 lat od wsparcia sprzedasz, wynajmiesz, użyczysz lub zmienisz użytkowanie nieruchomości na inne niż mieszkaniowe (z pewnymi wyjątkami).

Jak oblicza się wysokość zwrotu spłaty rodzinnej w ciągu 5 lat od wsparcia?

Kwota do zwrotu = spłata rodzinna × pozostałe pełne miesiące do 5 lat : 60. Przykład: jeśli pozostało 30 miesięcy, trzeba zwrócić połowę Spłaty Rodzinnej.