Na tle państw Unii nasz region wypada fatalnie, co w coraz większym stopniu przekłada się na niezadowolenie społeczne.
Eurostat i inflacja w Europie
Wskaźnik HICP (zharmonizowanego wskaźnika cen konsumpcyjnych), który podaje Eurostat, osiągnął w lipcu w strefie euro 8,9 proc. wobec 8,6 proc. w czerwcu. Wśród państw wchodzących w skład Eurolandu inflację powyżej 20 proc. notują Estonia, Litwa i Łotwa. Po drugiej stronie skali lokują się Malta i Francja.
Za wysoki wzrost inflacji w strefie euro w największej mierze odpowiada wciąż drożejąca energia – o 39,7 proc. Na uwagę zasługuje to, iż dynamika była niższa aniżeli miesiąc wcześniej (42 proc.). Żywność, alkohol i papierosy zdrożały rok do roku o 9,8 proc., a dobra przemysłowe o 4,5 proc. Drożeją także usługi (o 3,7 proc.). Ostateczne dane Eurostatu dotyczące wskaźnika inflacji w całej strefie euro oraz w Unii Europejskiej zostaną opublikowane jeszcze w tym tygodniu. Brakuje wszystkich wskaźników HIPC z poszczególnych państw unijnych.
Wskaźniki CPI
Dostępne są natomiast wskaźniki CPI – cen towarów i usług konsumpcyjnych (które podajemy na infografice). W tym przypadku trudniej jednak rzetelnie porównywać ze sobą poszczególne koszyki, bo metodologia obliczania wskaźników w poszczególnych państwach różni się od siebie.
*W Czechach lipiec był kolejnym rekordowym miesiącem pod względem inflacji, która wyniosła 17,5 proc. Rok do roku żywność zdrożała o ponad 19 proc. Ceny energii elektrycznej wzrosły o 33,6 proc., gazu o niemal 60 proc., a paliw stałych o 31,4 proc. Ceny towarów wzrosły o 20 proc. (19,3 proc. w czerwcu), a usług o 14 proc. (13,9 proc.).
*Estonia notuje najwyższą inflację w całej Unii Europejskiej – 22,8 proc. O 19,7 proc. wzrosły ceny żywności i napojów bezalkoholowych. Koszt utrzymania mieszkania rok do roku wzrósł o 68 proc., głównie z uwagi na skokowy wzrost stawek za nośniki energii (prąd, gaz, paliwa stałe). Alkohol i wyroby tytoniowe podrożały o 6,3 proc.
*Litwa to wicerekordzistka z wynikiem 21,6 proc. Ceny towarów konsumpcyjnych wzrosły o 25,6 proc., a usług o 12,3 proc. Żywność i napoje bezalkoholowe podrożały rok do roku o 29,9 proc., ziemniaki o 73 proc., mąka i pozostałe produkty zbożowe o 62,7 proc., mleko i przetwory mleczne, a także sery i jajka – o 44,1 proc. Cena warzyw poszła w górę o 35,8 proc., a mięsa drobiowego o 34 proc. O 50,4 proc. zwiększył się koszt utrzymania mieszkania.
*Na Łotwie wskaźnik podskoczył o 21,5 proc. Żywność i napoje bezalkoholowe podrożały w skali roku o 24,3 proc. W tej grupie najmocniej zwyżkowały ceny przetworów mlecznych (39,3 proc.) oraz mleka (36,6 proc.). Średni poziom cen towarów i usług związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego wzrósł o 50,7 proc. W ciągu roku największy wzrost cen dotyczył gazu ziemne,go, paliw stałych, energii elektrycznej i cieplnej. Prezes Narodowego Banku Łotwy Mārtiņš Kazāks ostrzegł Łotyszy, iż prawdopodobne jest, że na przełomie roku łotewska gospodarka spowolni. Ministerstwo finansów prognozuje wzrost gospodarczy w 2023 r. na 1 proc.
*Rumunia to jedyne państwo regionu Europy Środkowej i Wschodniej, w którym inflacja zmalała. Nie jest to znacząca zmiana, wynosi bowiem 1,04 pkt proc. Wskaźnik wyniósł w lipcu 14,96 proc. Ceny żywności wzrosły o 16,05 proc., wśród nich najbardziej zwyżkowały ceny oleju (o 52 proc.) i ziemniaków – 41 proc. Ceny usług wzrosły o 8,33 proc. Narodowy Bank Rumunii (BNR) podniósł prognozę inflacji na koniec tego roku do 13,9 proc. i szacuje 7,5 proc. na koniec przyszłego roku.
*Słowacja nie podała jeszcze danych za lipiec. Inflacja w czerwcu wyniosła 13,2 proc. Koszty żywności wzrosły o 18,7 proc. W tej kategorii najszybciej drożały oleje i tłuszcze (o 47,2 proc.), a także pieczywo i zboża oraz przetwory mleczne. Koszt utrzymania mieszkania wzrósł o 18,6 proc.
*Węgry zamknęły lipiec ze wzrostem o 13,7 proc., a inflację bazową zanotowano na poziomie 16,7 proc. Jednocześnie ceny energii poszły w górę zaledwie o 1,6 proc. W ujęciu rocznym najbardziej zdrożała żywność – o prawie 30 proc., i to pomimo, że wciąż obowiązują gwarantowane ceny sześciu produktów spożywczych. O 65,8 proc. podrożała margaryna, o 57,9 proc. chleb, a 52,6 proc. ser. Alkohol i papierosy podrożały średnio o 11,6 proc. Węgierski Bank Narodowy (WBN) dokonał w tym roku już jednej korekty widełek inflacyjnych, określając je obecnie na poziomie 11–12,6 proc. Tempo inflacji nie zostało spowolnione decyzjami WBN, który w lipcu podniósł główną stopę procentową do poziomu 10,75 proc.
Coraz gorsze nastroje społeczne
Rosnące koszty życia w coraz większym stopniu wpływają na nastroje społeczne, które zaczynają się w Europie pogarszać. W niektórych państwach (np. w Estonii czy Łotwie) obawy społeczne są obecnie większe aniżeli te, które notowane były przy okazji pandemii COVID-19. Jeżeli sytuacja się nie poprawi, będzie można spodziewać się wstrząsów politycznych, które mogą zachwiać stabilnością rządów, oraz wzrostu roli środowisk ekstremistycznych. ©℗
Rumunia to jedyny kraj w regionie, gdzie inflacja w lipcu nieco spadła
