Subskrybuj nas na Youtube
Międzynarodowy Fundusz Walutowy nie spodziewa się, by przynajmniej do 2029 r. rządowi udało się zrealizować plan ograniczenia długu publicznego do mniej niż 60 proc. produktu krajowego brutto, wynika z opublikowanej we wtorek analizy, powstałej po ubiegłorocznym przeglądzie polskiej gospodarki.
Dług publiczny rośnie
Dług przekroczy limit 60 proc. PKB w 2026 r. Spodziewa się tego również nasze Ministerstwo Finansów. Będzie to oznaczało przekroczenie kolejnego z unijnych wymogów dotyczących finansów publicznych. Za nierównowagę w finansach publicznych przekraczającą 3 proc. PKB UE w ubiegłym roku objęła nas procedurą nadmiernego deficytu.
Wyższy od przewidywań rządu dług publiczny będzie efektem większego od zapowiedzi deficytu finansów publicznych. W 2024 r. jest on szacowany według MFW na 5,9 proc. PKB, a na rok bieżący na 5,6 proc. Wyższy deficyt, jak przyznaje fundusz, po części wynika z podniesionych wydatków zbrojeniowych. „Władze zapowiedziały konsolidację fiskalną w średnim okresie, której celem jest deficyt na poziomie 2,9 proc. PKB w 2028 r. Niektóre działania nie zostały jeszcze określone. Eksperci MFW przewidują, że deficyt spadnie do 3,5 proc. PKB w średnim okresie, a dług publiczny ustabilizuje się na poziomie około 65 proc. PKB” – napisano w analizie.
Z wynikami przeglądu zapoznają się członkowie Rady Wykonawczej MFW, czyli dyrektorzy wykonawczy. „Dyrektorzy zasadniczo zgodzili się, że przeniesienie większej części planowanej średnioterminowej redukcji deficytu na 2025 r. pomogłoby zmniejszyć zadłużenie, zwiększyć odporność i stworzyć pole manewru dla szybszego spadku stóp procentowych” – zwrócono uwagę w dokumencie funduszu.
Inaczej, niż widzieliby to przedstawiciele MFW, nasz rząd w tym roku chce niewielkiego ograniczenia nierównowagi w finansach. Ma to być skompensowane większą redukcją deficytu w latach kolejnych. Nie będzie to zasługa cięć w wydatkach, ale wzrostu gospodarczego, który ma działać w kierunku zmniejszania relacji deficytu i długu do PKB. Wyższy nominalny PKB, w tym np. wyższe zarobki przy utrzymaniu progów podatkowych, przyczyni się do podniesienia dochodów państwa.
System emerytalny do poprawki
Fundusz przyjrzał się również potencjałowi wzrostu gospodarczego Polski i naszemu systemowi emerytalnemu. MFW spodziewa się, że w tym roku nasza gospodarka urośnie realnie o 3,5 proc. Produkt potencjalny (to taki poziom PKB, przy którym gospodarka zachowuje równowagę: cechuje się niską inflacją, nie ma deficytu w obrotach z zagranicą) jest szacowany na nieco powyżej 3 proc. Będzie on jednak malał i pod koniec obecnej dekady ma wynosić 2,7 proc. Krótkoterminowo perspektywy wzrostu gospodarczego poprawiają migracje z Ukrainy i unijne pieniądze na sfinansowanie inwestycji, w dłuższej perspektywie coraz wyraźniejszy okaże się niekorzystny wpływ demografii.
Ten ostatni czynnik będzie miał też przełożenie na system emerytalny. „Perspektywy polskiego publicznego systemu emerytalnego budzą obawy o jego adekwatność w dłuższym okresie, szczególnie w przypadku uboższych emerytów, kobiet i pracowników zatrudnionych w niestandardowych formach. Bez żadnych reform, do 2050 r. wskaźnik zastąpienia (proporcja emerytury do ostatniej pensji – red.) spadłby z 45 do 29 proc. z powodu niekorzystnej sytuacji demograficznej” – napisali analitycy MFW. Zaznaczyli, że utrzymanie wskaźnika zastąpienia na dotychczasowym poziomie bez żadnych reform wymagałoby dodatkowych wydatków państwa rzędu 6 proc. PKB.
Zalecenia? Na pierwszym miejscu wskazano zrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn oraz podnoszenie go zgodnie z wydłużaniem się oczekiwanej długości życia. Na taki ruch zdecydował się rząd Donalda Tuska w 2012 r. PiS odwróciło tę reformę. Obecnie rządzący mówią co najwyżej o zachęcaniu do późniejszego przechodzenia na emeryturę, ale odżegnują się od planów podnoszenia wieku emerytalnego. Inne propozycje MFW to wprowadzenie minimalnego okresu opłacania składek emerytalnych czy oparcie składek przez przedsiębiorców na ich rzeczywistych dochodach. „Przyczyniłoby się to do podniesienia przyszłych emerytur samozatrudnionych”. ©℗
/>
