Od OTS do EDO: jak wybrać obligacje skarbowe

Oferta obligacji Skarbu Państwa jest urozmaicona, zainteresowani ulokowaniem w nich swojego kapitału mają w czym wybierać. Takie instrumenty oferuje m.in. Biuro Maklerskie Pekao. Na co zwrócić uwagę, aby wybrać odpowiedni dla siebie?

Skarb Państwa reprezentowany przez ministra finansów emituje kilka rodzajów obligacji (patrz: infografika), które są oferowane w seriach, w miesięcznych cyklach. Nazwy serii opisuje trzyliterowy skrót oraz cztery cyfry. Ten pierwszy kryje nazwę instrumentu, te drugie – miesiąc i rok jego wykupu. Na przykład OTS oznacza Oszczędnościowe Trzymiesięczne Stałoprocentowe, 0224 informuje o wykupie w lutym 2024 r., a 1133 – w listopadzie 2033 r.

Podstawowymi parametrami opisującymi obligacje skarbowe są: cena, czas trwania inwestycji, oprocentowanie i sposób wypłaty odsetek. Oprócz tego warto zwrócić uwagę na cenę zamiany, to, czy odsetki są kapitalizowane, a także warunki przedstawienia obligacji do przedterminowego wykupu, gdy inwestor zechce wcześniej wycofać kapitał.

Wszystkie informacje na temat obligacji są zamieszczane w listach emisyjnych poszczególnych walorów. Co do zasady inwestor lokujący swój kapitał na dłuższy okres może liczyć na atrakcyjniejsze warunki niż w przypadku krótszego horyzontu. Wybierając obligacje skarbowe, oprócz czasu trwania inwestycji, trzeba zdecydować, czy odsetki chce się otrzymywać w momencie ich wykupu, czy wcześniej. Co do dylematu: oprocentowanie stałe czy zmienne, warto, aby każdy nabywca zastanowił się, jakie są jego przewidywania co do wydarzeń w gospodarce oraz oczekiwania co do zwrotu z kapitału.

Inwestycja na krótki okres…

W przypadku ceny sprawa jest prosta – dla wszystkich obecnie sprzedawanych detalicznych obligacji skarbowych wynosi ona 100 zł.

Jeśli chodzi o najkrótszy czas trwania inwestycji, w sprzedaży są obligacje skarbowe trzymiesięczne (OTS), ze stałym oprocentowaniem na poziomie 3 proc. w skali roku. Odsetki są naliczane od wartości nominalnej i należne w dniu wykupu obligacji. Cena zamiany wynosi 100 zł. Inwestor, który przedstawi obligację do wcześniejszego wykupu, otrzyma wartość nominalną, natomiast nie zostaną wypłacone odsetki.

Takie parametry są charakterystyczne dla obligacji emitowanych na krótki okres. Nabywca zna wysokość odsetek, jakie otrzyma, przy czym zostaną one przeliczone dla jednego kwartału, bo taki jest termin wykupu tego waloru. Alternatywą dla naliczania odsetek od wartości nominalnej jest ich kapitalizacja w określonych okresach i naliczanie kolejnych od tej nowej, wyższej kwoty. Jeśli chodzi o cenę zamiany: każdy posiadacz obligacji skarbowych może je wymienić na inne tego typu walory, bezgotówkowo. Za te nowe płaci wówczas specjalną kwotę, właśnie cenę zamiany. Jak widać, w przypadku obligacji trzymiesięcznych jest ona taka sama jak cena sprzedaży. W przypadku obligacji emitowanych na okres dłuższy niż trzy miesiące, można liczyć na zniżkę (dyskonto). Dla wszystkich oferowanych obecnie obligacji skarbowych, poza tym jednym wyjątkiem, cena zamiany wynosi 99,90 zł, czyli w praktyce zaoszczędza się 10 gr przy zakupie jednej obligacji w drodze zamiany. Okres, w którym można dokonywać zamiany, jest ściśle określony i opisany w listach emisyjnych.

Warto jeszcze wspomnieć, że w przypadku wszystkich innych niż OTS obligacji skarbowych wcześniejszy wykup nie oznacza automatycznej utraty odsetek, ale wiążę się z uiszczeniem opłaty zgodnie z listem emisyjnym danej serii.

Następną w kolejności, jeśli chodzi o okres inwestycji, jest obligacja jednoroczna (ROR – Roczne Oszczędnościowe Referencyjne), o zmiennym oprocentowaniu. Odsetki są naliczane od wartości nominalnej (czyli 100 zł) i wypłacane po każdym miesięcznym okresie odsetkowym. Jak obecnie stanowi list emisyjny, oprocentowanie wynosi 6,25 proc. w pierwszym miesięcznym okresie, w kolejnych jest to stopa referencyjna NBP.

W pewnym uproszczeniu można powiedzieć, że takimi obligacjami mogą się zainteresować inwestorzy, którzy chcą ulokować kapitał na rok, szybko otrzymać odsetki i uważają, że stopa referencyjna NBP spełni ich oczekiwania co do zwrotu z inwestycji w takim czasie.

…albo na dłuższy

Kolejnym walorem są obligacje dwuletnie o zmiennym oprocentowaniu na poziomie 6,50 proc. (DOR – Dwuletnie Oszczędnościowe Referencyjne). Tak jak w poprzednim przypadku, odsetki są naliczane od wartości nominalnej, wypłacane co miesiąc. Inaczej jest ustalone oprocentowanie. Nie tylko jego poziom wyjściowy jest wyższy (premia za powierzenie kapitału na dłuższy czas). W kolejnych miesiącach odsetkowych jest ono równe stopie referencyjnej NBP powiększonej jeszcze o 0,50 pkt proc.

Następną w wachlarzu ofert jest obligacja trzyletnia, o stałym oprocentowaniu na poziomie 6,60 proc. (TOS – Trzyletnia Oszczędnościowa Stałoprocentowa). Jest ono naliczane od wartości nominalnej, kapitalizowane po każdym rocznym okresie odsetkowym i wypłacane w dniu wykupu.

Warto zwrócić w tym przypadku uwagę na stałe oprocentowanie przy relatywnie dłuższym okresie inwestycji. To propozycja dla tych, którzy uważają, że w otoczeniu gospodarczym najbliższych trzech lat, przy określonym poziomie inflacji i stopach procentowych, 6,60 proc. będzie ich satysfakcjonować. Na odsetki trzeba poczekać do wykupu, ale coroczna kapitalizacja powiększa kwotę, jaką otrzyma inwestor, w porównaniu z naliczaniem odsetek od wartości nominalnej.

Kolejna propozycja, obligacje czteroletnie Skarbu Państwa (COI – Czteroletnie Oszczędnościowe Indeksowane) oferowane są już ze zmiennym oprocentowaniem, indeksowanym inflacją. Odsetki w pierwszym rocznym okresie wynoszą 6,75 proc., następnie są na poziomie inflacji powiększonym o 1,25 pkt proc. Naliczane są od wartości nominalnej, wypłacane po każdym okresie odsetkowym. Jak widać, w tym przypadku co prawda nie ma kapitalizacji, ale inwestor, mimo czteroletniego horyzontu inwestycyjnego, co roku otrzymuje pieniądze.

Wreszcie z najdłuższym horyzontem inwestycyjnym są dostępne w obecnej ofercie w Biurze Maklerskim Pekao obligacje 10-letnie indeksowane inflacją (EDO – Emerytalne Dziesięcioletnie Oszczędnościowe). Odsetki są naliczane od wartości nominalnej, kapitalizowane po każdym rocznym okresie odsetkowym i wypłacane w dniu wykupu. Oprocentowanie wynosi 7 proc. w pierwszym rocznym okresie, w kolejnych jest to poziom inflacji powiększony o 1,5 pkt proc.

Co prawda na wypłatę odsetek trzeba w tym przypadku poczekać, jednak pieniądze przez cały czas pracują – można się nie kłopotać zarządzaniem otrzymywanymi odsetkami, tylko spokojnie czekać na wypłatę kwoty realnie zyskującej na wartości ponad inflację.

Co wybierają klienci

Które z obligacji są obecnie najbardziej popularne?

– Przed obniżkami stóp procentowych największym powodzeniem wśród klientów detalicznych cieszyły się obligacje inflacyjne. Teraz jednak, gdy ryzyko inflacji maleje, wzmożony popyt notujemy na obligacje trzyletnie o stałym oprocentowaniu (TOS). Oferują one rentowność na poziomie 6,6 proc., czyli przewyższają stopę referencyjną NBP o 85 pkt bazowych – mówi Jacek Tomasik, dyrektor ds. Rozwoju Oferty w Biurze Maklerskim Pekao.

Zwraca on również uwagę na obligacje COI, z czteroletnim okresem oszczędzania oraz oprocentowaniem opartym na inflacji, wynoszącym w pierwszym roku 6,75 proc.

– Wydaje się to całkiem atrakcyjną stawką, biorąc pod uwagę spadającą stopę referencyjną i perspektywy inflacji bazowej, która zgodnie z ostatnią projekcją NBP w tym roku ma wynieść 10,1 proc., a w przyszłym 5,2 proc. – wyjaśnia Jacek Tomasik.

Partner: