Rosnąca liczba nowych narzędzi technologicznych i zrównoważony rozwój to trendy transformacyjne, które nie pozostaną bez wpływu na przyszłość finansów. Mnogość zachodzących zmian i procesów to wyzwanie, z którym przyjdzie się zmierzyć dyrektorom finansowym w organizacjach.

Przez ostatnie osiem miesięcy eksperci Deloitte uczestniczyli w webinarach z przedstawicielami świata biznesu, szukając odpowiedzi na pytania o przyszłość finansów w przedsiębiorstwach. Zwieńczeniem i podsumowaniem tych rozmów była konferencja „Future of Finance – Deloitte: Rozumiemy biznes jutra”, zorganizowana przez Deloitte Polska w Warszawie.

O tym, jak zmienia się rola finansów, mówił podczas wystąpienia otwierającego konferencję Kamil Majczak, prezes Ciech SA. Wskazał na trzy trendy, które – w jego ocenie – będą miały wpływ na przyszłość finansów. Pierwszym z nich jest technologia, która pozwala operować i opanować dużą liczbę danych, w tym wykorzystanie m.in. AI. Kolejny trend to „storytelling”, czyli to „jak opowiedzieć historię kryjącą się za liczbami”. Jako trzeci z trendów, które będą kształtować przyszłość finansów, wskazał ESG (ang. Environmental, Social, Governance).

Technologia i ESG w kontekście przyszłości finansów były przedmiotem dyskusji uczestników debat podczas konferencji zorganizowanej przez Deloitte.

Łukasz Nowicki, Upstream and Integrated Gas FP&A Manager, zauważył, że finanse zmieniają się szybciej niż kiedykolwiek, na co wpływa liczba nowych technologii. Wytrenowane modele statystyczne są w stanie dostarczać dokładniejsze prognozy niż człowiek, a ich wykorzystanie stało się w wielu firmach integralną częścią prowadzenia biznesu.
– Są takie elementy jak np. koszty, wydatki kapitałowe, gdzie prawdziwość tych prognoz jest bez porównania lepsza niż to, co są w stanie stworzyć ludzie. Modele są obiektywne – tłumaczył. Jak dodał, istnieją jednak obszary, gdzie nie da się wykorzystywać modeli bez udziału człowieka, a przykładem jest modelowanie podatków.

O technologiach w służbie finansów mówił również Ciro Puglisi, wiceprezes Anaplan na region Szwajcarii, Włoch, Austrii i Europy Środkowo-Wschodniej.
– Z pewnością największym motorem zmian w ciągu ostatnich kilku lat była dostępność danych i demokratyzacja danych – powiedział. Jak zauważył, w świecie finansów wykorzystuje się narzędzia analizy danych historycznych, z jego obserwacji wynika jednak, że dyrektorzy finansowi wiodących firm coraz częściej zastanawiają się nad tym, w jaki sposób wykorzystać potencjał zgromadzonych danych z myślą o przyszłości: np. w procesie planowania czy tworzenia możliwych scenariuszy rozwoju firmy. Coraz częściej sięgają też po narzędzia technologiczne, aby sterować wydajnością przedsiębiorstwa, np. w obszarze łańcuchów dostaw czy sprzedaży.

Marcin Ziółkowski, partner associate z Działu Konsultingu Deloitte Polska, zauważył, że bardzo ważna jest wspólna wizja dyrektora finansowego i dyrektora działu technologicznego w zakresie tego, „co chcą zrobić”.
– Technologia będzie wspierać dyrektora finansowego, ale ona nie jest jedyna. CFO (ang. chief financial officer, dyrektor finansowy) jest w tej chwili otoczony technologią. Z jednej strony ona go wspiera, daje mu możliwości analityczne, szybkiego reagowania, automatyzacji procesów.Z drugiej strony zmienia sposób, w jaki postrzega finanse firmy i to, w jaki sposób może wykorzystać elastyczność tych narzędzi, żeby wspomóc biznes – komentował.

Narzędziem, które wydawało się trudne do zaaplikowania w świecie finansów, a które znalazło w nim zastosowanie, jest blockchain.
– Wartość tej technologii jest coraz częściej zauważalna. Od pewnego czasu świat biznesu patrzy na wartości wynikające z cech funkcjonalnych tej technologii – ocenił Marek Marczuk, dyrektor Blockchain z Działu Audit & Assurance Deloitte Polska. – Jest kilka cech unikalnych, których żadna inna technologia poza blockchainem nie jest w stanie wprowadzić. Mówimy tutaj o niezmienności danych, o zaufaniu przy ich wykorzystaniu, wynikającego z technologicznego bezpieczeństwa zaszyfrowanych danych – dodał.

Zawrotne tempo rozwoju nowych narzędzi technologicznych oraz mnogość zjawisk, które kształtują obecnie biznes, to czynniki, które powodują, że dyrektor finansowy w firmie przyszłości musi dysponować wieloma kompetencjami, czyniącymi go „człowiekiem renesansu”.

Jednym z obszarów zainteresowania CFO powinno być ESG.
– Przyszłość finansów jest bardzo wielowymiarowa. Musi obejmować nie tylko zbieranie danych i opracowywanie strategii finansowych, lecz także uwzględniać wiele czynników ESG. A ten zbiór danych jest nieporównanie większy i trudniejszy do zebrania. Obejmuje swoim zakresem całą działalność firmy, więc dyrektor finansowy przyszłości będzie działał nie tylko na budżetach i prognozach finansowych, lecz także na np. prognozach emisji dwutlenku węgla – oceniła Aleksandra Noworyta, dyrektor ESG w EPP, firmie zarządzającej centrami handlowymi i biurowcami.

Kwestie związane z ESG nabierają znaczenia również w kontekście zbliżających się obowiązków w zakresie raportowania zrównoważonego rozwoju.
– Wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że przygotowanie organizacji i przestawienie jej na nowe tory raportowania to nie jest 365 dni, w szczególności że transformacja biura CFO w zakresie raportowania finansowego i digitalizacji procesów trwa od dobrej dekady – wskazała Milena Badora-Chorążewicz, dyrektorka ds. raportowania ESG w Grupie Żabka.

Jak zauważył Łukasz Michorowski, partner, lider Central Europe ESG z Działu Audit & Assurance Deloitte Polska, raporty niefinansowe przygotowywane do tej pory przez firmy, wynikały z pewnych wytycznych wynikających z treści poprzedniej dyrektywy i były dość ogólne w porównaniu z nowymi wymogami. Dyrektywa CSRD (ang. Corporate Sustainability Reporting Directive) nakłada zaś dużo bardziej szczegółowe obowiązki sprawozdawcze. To sprawia, że dyrektor finansowy będzie integratorem różnych funkcji, bo dane niezbędne do raportowania, będą pochodzić z wielu obszarów, nie tylko z obszaru finansowego.
– Będzie musiał zintegrować te dane i tak naprawdę wziąć za nieodpowiedzialność na tej samej zasadzie co za dane wykazywane obecnie w sprawozdaniu finansowym – ocenił ekspert.

Na przyszłość finansów, oprócz technologii i trendów związanych ze zrównoważonym rozwojem, mają wpływ również nowoczesne procesy podatkowe. Jak zauważyła Ewa Roguska-Kowalska, szefowa Działu Podatków na Europę Centralną w Avon Cosmetics Polska, odgrywająca we współczesnym świecie ogromną rolę digitalizacja wkracza również w obszar podatków. Jest to ogromna szansa, ale i wyzwanie. W Polsce jesteśmy w przededniu wdrożenia faktur ustrukturyzowanych w ramach Krajowego Systemu e-Faktur, co stanowi wyzwanie dla firm, które muszą się przygotować technologicznie do spełnienia związanych z tym wymogów prawnych. W to zaangażowane są zaś nie tylko działy podatkowe firm czy dyrektorzy finansowi, ale również działy IT, HR, czy też odpowiednie osoby ze sprzedaży, zakupów i inne.
– Wyzwań jest bardzo dużo, digitalizacja i e-wymiana danych z urzędami skarbowymi to najbliższa przyszłość nie tylko dla Polski, lecz także dla całej Europy – podkreśliła Ewa Roguska-Kowalska.