Pożyczajmy bezpiecznie, tak by nie wpaść w spiralę zadłużenia

Nadzwyczajne wydatki związane z nagłymi zdarzeniami takimi jak utrata pracy, choroba czy wypadek albo święta czy rozpoczęcie roku szkolnego mogą skłonić nas do wzięcia pożyczki. W takiej sytuacji trzeba jednak pamiętać o kilku podstawowych zasadach, które pomogą nam uniknąć wpadnięcia w spiralę zadłużenia

W jakim terminie możemy oddać cały dług i jak wysokie raty jesteśmy w stanie płacić? To musimy wiedzieć zanim zdecydujemy się na zaciągnięcie pożyczki lub kredytu.

Policz

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) przestrzega, że przed zaciągnięciem kredytu w banku lub pożyczki w instytucji finansowej konsument musi mieć świadomość, iż pożyczoną kwotę trzeba będzie spłacić wraz z odsetkami, a także, najczęściej, ponieść dodatkowe opłaty. Dlatego należy się zastanowić, jak wysokie raty jesteśmy w stanie płacić i w jakim terminie oddać cały dług. Odraczanie spłaty czy zaciąganie nowych pożyczek na spłatę poprzednich jest kosztowne i może skończyć się wpadnięciem w spiralę zadłużenia.

Sprawdź

Aby uniknąć kłopotów, należy szczegółowo poznać wszystkie koszty pożyczki. – Ważne, by w momencie decyzji o jej zaciągnięciu mieć wiedzę na temat wszystkich kosztów, które wiążą się z pożyczeniem pieniędzy – mówi mecenas Arkadiusz Pączka, wiceprzewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich. Podkreśla, że w pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na wysokość kosztów odsetkowych (oprocentowanie i odsetki karne w przypadku opóźnień w spłacie) oraz koszty pozaodsetkowe (prowizja za udzielenie kredytu, opłata przygotowawcza, ubezpieczenie, opłaty za obsługę lub inne). – Na pierwszej stronie umowy pożyczki lub w osobnym formularzu powinniśmy znaleźć pełną informację o wszystkich kosztach – tłumaczy.

Uwaga na RRSO

Należy też porównać dostępne na rynku oferty. Ułatwi to wskaźnik RRSO – rzeczywista roczna stopa oprocentowania. – Wyraża on w procentach koszt kredytu, jaki konsument poniósłby, gdyby zaciągnął zobowiązanie na jeden rok. Jednak przy umowach zawieranych na okres krótszy lub dłuższy RRSO nie jest już tak miarodajnym wskaźnikiem, dlatego w takiej sytuacji warto sprawdzić także inne wskaźniki, jak np. całkowity koszt kredytu – tłumaczy mecenas Pączka.

Jak wyjaśnia, RRSO pozwala na porównanie ofert pożyczek pod względem ich kosztów, ale powinniśmy kierować się nim tylko w sytuacji, gdy wszystkie porównywane oferty będą takie same pod względem okresu kredytowania (czasu, na jaki pożyczamy pieniądze), modelu i częstotliwości spłaty rat – czy będą to raty tygodniowe, miesięczne, a może spłata jednorazowa na koniec okresu kredytowania. – Jeśli porównywane oferty będą różnić się choćby jednym wskaźnikiem, okaże się, że porównujemy przysłowiowe gruszki z jabłkami – zwraca uwagę mecenas Pączka.

Ważny przepis

UOKiK przypomina, że koszty kredytów konsumenckich i pożyczek są ustawowo ograniczone. Obecnie, jak podaje, odsetki to maksymalnie 9,5 proc. w skali roku. Natomiast koszty pozaodsetkowe, w tym prowizja i wszelkie inne opłaty, maksymalnie mogą wynieść 25 proc. pożyczonej kwoty plus 30 proc. za każdy rok kredytowania, jednak nie więcej niż 100 proc. kredytu.

Sprawdzić pożyczkodawcę

Kolejna sprawa, na którą zwraca uwagę Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, to sprawdzenie przedsiębiorcy, u którego zamierzamy zaciągnąć dług – czy jest to bank, spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa (SKOK), czy zarejestrowana przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF) instytucja pożyczkowa.

– Przed podjęciem decyzji o pożyczce, sprawdzić należy czy firma, od której chcemy pożyczyć pieniądze, znajduje się w rejestrze instytucji pożyczkowych prowadzonym przez Komisję Nadzoru Finansowego. Każda firma pożyczkowa, aby legalnie prowadzić działalność w Polsce, musi spełnić podstawowe kryteria związane z formą działalności, kapitałem, wymogi właścicielskie oraz uzyskać wpis do rejestru KNF. Jest od dostępny na stronie www.knf.gov.pl – radzi mecenas Pączka.

Prawnik przekonuje, że należy unikać pożyczania pieniędzy od podmiotów, które nie prowadzą profesjonalnej działalności finansowej. Jak tłumaczy, pożyczanie od osób i podmiotów, których nie ma w rejestrze instytucji pożyczkowych przy KNF, wiąże się z dużym ryzykiem.

Ostrożnie z zastawem

– Pamiętać należy również, że firmy pożyczkowe działające zgodnie z prawem nie pożyczają pieniędzy pod zastaw mieszkania. Uprawnienie do udzielania kredytów zabezpieczonych hipoteką przysługuje jedynie bankom i SKOK-om – zaznacza mecenas Pączka.

Pamiętajmy też, że w ciągu 14 dni można odstąpić od umowy o kredyt konsumencki, w tym o pożyczkę. Jak tłumaczą eksperci z UOKiK, w takiej sytuacji konsument ma obowiązek zwrócić odsetki za czas, w którym pieniądze były na jego koncie. W razie wątpliwości lub problemów można skorzystać z bezpłatnej pomocy prawnej urzędu antymonopolowego.

– Zawsze mamy prawo zrezygnować z pożyczki – mówi Arkadiusz Pączka. – W ciągu 14 dni od zawarcia umowy pożyczki możemy od niej odstąpić bez podawania przyczyny i ponoszenia dodatkowych kosztów. W takiej sytuacji oddajemy pożyczone pieniądze, a instytucja pożyczkowa zwraca pobrane opłaty – tłumaczy.

Nie sugeruj się tylko reklamą

Aby uniknąć przykrych niespodzianek, należy bardzo dobrze zapoznać się ze szczegółami oferty i nie kierować się tylko reklamą. – Pamiętajmy, że reklama nie jest ofertą i nie zawiera wszystkich informacji niezbędnych do podjęcia decyzji. Firmy pożyczkowe oferują pożyczki na różne kwoty z różnym okresem spłaty. Ważne, aby wybrać pożyczkę, która zaspokoi określone potrzeby finansowe i jednocześnie będziemy w stanie ją spłacić – podkreśla Arkadiusz Pączka. – Zawsze dokładnie należy zapoznać się z warunkami konkretnej pożyczki. Sprawdzić warunki spłaty i dopasować je do swoich możliwości finansowych, bieżących stałych kosztów i innych wydatków – zaznacza mecenas.

Trzeba czytać i rozumieć umowy

Zanim podpiszemy umowę, zapoznajmy się z jej treścią i sprawdźmy, czy wszystko jest dla nas zrozumiałe. – Pamiętać należy, że zawsze możemy wziąć umowę do domu, przeczytać, skonsultować z rodziną i podpisać następnego dnia. Jeśli czegoś nie rozumiemy, warto dopytać doradcę klienta, prawnika lub innego eksperta np. rzecznika konsumenta, który jest dostępny w każdym urzędzie miasta powiatowego – radzi Arkadiusz Pączka.

– Odpowiedzialne pożyczanie oznacza dopasowanie produktu do naszych możliwości finansowych, wnikliwe zapoznanie się z treścią i warunkami umowy, a także obowiązek spłaty zobowiązania. Musimy tak sobie planować nasz budżet uwzględniający koszty stałe, ale też nasze możliwości spłaty potencjalnych nowych zobowiązań. Bezpieczne pożyczanie i korzystanie z legalnie działających firm sektora usług finansowych uchroni nas przed spiralą zadłużenia, ale też „uczy” korzystania z tego rodzaju usług – podsumowuje mecenas.

Dzień bez długu – partner