Spółka z o.o. od kilku lat prowadzi inwestycję i wykazuje nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następne okresy rozliczeniowe. Czy w tej sytuacji przenoszona kwota VAT może ulec przedawnieniu?
- Czy nadwyżka VAT przenoszona na następne okresy rozliczeniowe może się przedawnić
- Kiedy dokonać zwiększenia kwoty podatku naliczonego w związku z uregulowaniem należności
- Jak rozliczyć import usługi transportu towarów z innego państwa UE poza Wspólnotą
- Czy świadczenie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego wpływa na prawo do zwolnienia podmiotowego
Spółka z o.o. od kilku lat prowadzi inwestycję i wykazuje nadwyżkę
podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następne okresy rozliczeniowe. Czy w tej sytuacji przenoszona kwota VAT może ulec przedawnieniu?
Jak stanowi art. 87 ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 ustawy o VAT, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy. W świetle tego przepisu przeniesienie nadwyżki podatku naliczonego nad należnym (lub jej części) do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy jest jednym z dwóch sposobów dysponowania tą nadwyżką.
Należy wyjaśnić, że wykazanie nadwyżki do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy w pewnym sensie przerywa związek tej nadwyżki z deklaracją, w której została wykazana. Dlatego też Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 22 maja 2014 r. (sygn. akt I FSK 705/13) orzekł, że „nadwyżka
podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy stanowi odrębny (od zobowiązania podatkowego oraz nadwyżki podatku do zwrotu) przedmiot przedawnienia, o którym mowa w art. 70 par. 1 ordynacji podatkowej. Dlatego też przedawnienia tej nadwyżki nie można uzależniać od przedawnienia zobowiązania podatkowego lub nadwyżki podatku do zwrotu, w których przeniesiona nadwyżka została rozliczona”. Nadwyżka ta – o ile nie pomniejszyła kwoty podatku należnego w kolejnej deklaracji VAT – staje się bowiem elementem nadwyżki wykazywanej w kolejnej deklaracji VAT.
W mojej ocenie powoduje to, że nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym
podatnicy mogą przenosić do rozliczenia w kolejnych deklaracjach VAT tak długo, jak chcą. Kwoty takich nadwyżek – jako elementy rozliczenia VAT za kolejne okresy rozliczeniowe – nigdy się bowiem nie przedawniają. Takie też stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 24 lutego 2021 r. (sygn. akt I FSK 126/20), w którym czytamy, że „art. 70 par. 1 ordynacji podatkowej nie ogranicza prawa podatnika do wykazania w poszczególnych okresach rozliczeniowych nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w podatku od towarów i usług, pozbawiając go tej nadwyżki, w sytuacji kiedy podatnik wykazuje systematycznie tę nadwyżkę za poszczególne okresy rozliczeniowe”.
Zastrzec jednak należy, że w orzecznictwie sądów administracyjnych można się również spotkać z odmiennym stanowiskiem w tej kwestii. Tytułem przykładu wskazać należy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 14 stycznia 2020 r. (sygn. akt I FSK 685/19), w którym czytamy, że „nie można (…) zaakceptować (…) wykładni (…) przepisów zaprezentowanej w zaskarżonym wyroku prowadzącej do wniosku, że praktycznie w nieograniczonym czasie
podatnik mógł zrealizować prawo do zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. Oznaczało to zignorowanie krajowej regulacji wprowadzającej pięcioletni okres przedawnienia zobowiązań podatkowych”.
W konsekwencji omawianej kwestii jak na razie nie można uznać za rozstrzygniętą. Doradzić w tej sytuacji należy, aby kwoty nadwyżki, którym – gdyby przyjąć niekorzystne dla podatników stanowisko – grozi przedawnienie, spółka wykazała do zwrotu na rachunek bankowy. Tylko w ten sposób może ona uniknąć konieczności przyjęcia jednego z dwóch zaprezentowanych powyżej możliwych stanowisk. ©℗
art. 86 ust. 2, art. 87 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1163)
art. 70 par. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1325; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1163)
Podatnik nie opłacił faktury w ciągu 90 dni od terminu płatności, w związku z czym w listopadzie 2020 r. dokonał korekty odliczonej kwoty podatku. Należność tę podatnik uregulował w lutym 2021 r., lecz nie dokonał jak dotąd odwrotnej korekty. Czy tej korekty można dokonać w bieżącym JPK_V7M, czy też konieczna jest korekta pliku za luty 2021 r.?
Dłużnicy, którzy odliczyli VAT z nieuregulowanych faktur, mogą być obowiązani do korekty odliczonej kwoty podatku. Obowiązek ten, co do zasady, ciąży na dłużnikach, jeżeli upłynie 90. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze (art. 89b ust. 1 ustawy o VAT).
Jak przy tym stanowi art. 89b ust. 4 ustawy o VAT, w przypadku uregulowania należności po dokonaniu korekty, o której mowa w art. 89b ust. 1 ustawy o VAT, podatnik ma prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano, o kwotę podatku, o której mowa w art. 89b ust. 1 ustawy o VAT. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek naliczony może zostać zwiększony w odniesieniu do tej części.
Należy zwrócić uwagę, że w art. 89b ust. 4 ustawy o VAT mowa jest o prawie do zwiększenia kwoty podatku naliczonego „w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano”, a nie „nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano”. Tak więc w przedstawionej sytuacji jedynym sposobem na zwiększenie przez podatnika kwoty podatku naliczonego jest przesłanie korekty pliku JPK_V7M za luty 2021 r. (tj. za miesiąc uregulowania należności) z wykazaną kwotą zwiększenia podatku naliczonego w polu K_47 części ewidencyjnej i uwzględnioną tą kwotą w polu P_47 części deklaracyjnej. Nie ma możliwości uwzględnienia zwiększenia kwoty podatku naliczonego w bieżącym pliku JPK_V7M. ©℗
art. 89b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1163)
Polski podatnik nabył usługę transportową od firmy litewskiej. Transport został wykonany na trasie Litwa–Rosja (bez przejazdu przez Polskę). Jak na gruncie VAT rozliczyć ten zakup?
Podatnikami VAT z tytułu dostaw towarów oraz świadczenia usług co do zasady są sprzedawcy (dostawcy towarów oraz usługodawcy). Nie jest to jednak zasada bezwzględnie obowiązująca, gdyż w przypadkach określonych w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 ustawy o VAT podatnikami z tytułu dostaw towarów oraz świadczenia usług mogą być również nabywcy (w ramach tzw. mechanizmu odwrotnego obciążenia). Dotyczy to m.in. importu usług. Importem usług ustawodawca nazywa sytuację, w której dochodzi do świadczenia usług, z tytułu których podatnikiem jest usługobiorcą (art. 2 pkt 9 ustawy o VAT), a więc gdy – w niewielkim uproszczeniu – podatnik mający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju (względnie osoba prawna niebędąca podatnikiem mająca siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju) nabywa usługi od podatnika nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski (art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT). Aby wystąpił import usług, miejsce świadczenia nabywanej przez podatnika od podatnika zagranicznego usługi musi znajdować się na terytorium Polski (tylko wówczas dochodzi do świadczenia podlegającej opodatkowaniu w Polsce usługi – zob. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT).
Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Brzmienie tego przepisu więc powoduje, że – mimo przebiegu trasy transportu poza terytorium Polski – miejsce świadczenia nabytej usługi znajduje się na terytorium kraju
W przedstawionej sytuacji warunki wystąpienia importu usług są więc spełnione, tj. polska spółka (czyli podatnik posiadający siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju) nabyła usługę transportu towarów, której miejsce świadczenia znajduje się na terytorium Polski, od litewskiej firmy, która – jak zakładam – nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski.
Powoduje to, że nabycie wskazanej usługi transportowej stanowi dla polskiego podatnika import usług, przy czym najprawdopodobniejjest on opodatkowany stawką 0 proc. na podstawie par. 6 ust. 1 pkt 3 lit. b rozporządzenia w sprawie obniżonych stawek VAT. Na podstawie ww. przepisu obniżoną do 0 proc. stawkę VAT stosuje się do usług transportu towarów świadczonych na rzecz podatnika będącego usługobiorcą tych usług, posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, dla którego są świadczone te usługi (a w przypadku braku takiej siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej – posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu), jeżeli transport ten w całości jest wykonywany poza terytorium kraju z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Unii Europejskiej. Warunkiem stosowania stawki 0 proc. na tej podstawie jest posiadanie przez podatnika odpowiednich dokumentów, o których mowa w art. 83 ust. 5 pkt 1 ustawy o VAT (par. 6 ust. 2 rozporządzenia w sprawie obniżonych stawek VAT), tj. listu przewozowego, dokumentu spedytorskiego lub innego dokumentu, z którego jednoznacznie wynika, że w wyniku przewozu z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim, oraz faktury wystawionej przez przewoźnika (spedytora). ©℗
art. 2 pkt 9, art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 17 ust. 1 pkt 4, art. 28b, art. 83 ust. 5 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1163)
par. 6 ust. 1 pkt 3 lit. b, par. 6 ust. 2 rozporządzenia ministra finansów z 25 marca 2020 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (Dz.U. poz. 527; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1111)
Prowadzę działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych (umowa agencyjna). Czy wartość tych usług powinienem wliczać do limitu uprawniającego do korzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT?
Przepisy zwalniają z VAT sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 tys. zł (art. 113 ust. 1 ustawy o VAT), jak również sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekracza – w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym – 200 tys. zł (art. 113 ust. 9 ustawy o VAT). Jest to tzw. zwolnienie podmiotowe. Podatnicy korzystający z tego zwolnienia nie naliczają VAT należnego oraz zwolnieni są z większości obowiązków w zakresie VAT, np. nie muszą rejestrować się jako podatnicy VAT (art. 96 ust. 3 ustawy o VAT).
Przy ustalaniu prawa do zwolnienia podmiotowego nie uwzględnia się jednak wartości całej sprzedaży, gdyż art. 113 ust. 2 ustawy o VAT zawiera wyłączenia w tym zakresie. Z przepisów tych wynika, że o ile wartość usług ubezpieczeniowych może być uwzględniana w wartości sprzedaży na potrzeby zwolnienia podmiotowego (zob. art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. c ustawy o VAT), o tyle w przypadku świadczenia usług pośrednictwa ubezpieczeniowego nie wchodzi to w grę.
A zatem wartość usług pośrednictwa ubezpieczeniowego (zwolnionych z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT) nie jest uwzględniana przy ustalaniu prawa do zwolnienia podmiotowego. Potwierdzają to w udzielanych wyjaśnieniach organy podatkowe, czego przykładem może być interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 8 lutego 2021 r. (nr 0113-KDIPT1-1.4012.885.2020.2.WL). Czytamy w niej, że „do wyliczenia wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy, Wnioskodawczyni (…) nie powinna wliczać usług pośrednictwa ubezpieczeniowego, zwolnionych na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy”. ©℗
art. 43 ust. 1 pkt 37, art. 96 ust. 3, art. 113 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1163)
