Z uwagi na transparentność podatkową spółki komandytowej podatnikami podatku dochodowego z udziału w takiej spółce są jej wspólnicy. Na kim spoczywa obowiązek rozpoznania przychodu w przypadku nabycia ogółu praw i obowiązków w takiej spółce w trakcie roku?
Zgodnie z art. 52 par. 1 kodeksu spółek handlowych wspólnicy spółki komandytowej mogą żądać podziału i wypłaty całości zysku z końcem każdego roku obrotowego. Przepisy k.s.h. nie zawierają jednak postanowień, które określałyby formalne zasady dokonywania podziału i wypłaty zysku.
Spółka komandytowa należy do spółek osobowych i dlatego nie jest podatnikiem podatku dochodowego. Podatnikami są jej wspólnicy. Jeżeli są to osoby prawne, to zgodnie z art. 5 ustawy o CIT przychody i koszty podatkowe (oraz straty i ulgi podatkowe) z udziału w spółce osobowej łączy się odpowiednio z przychodami i kosztami każdego wspólnika proporcjonalnie do posiadanego prawa do udziału w zysku (udziału). Zatem kluczem, według jakiego przypisuje się dochód poszczególnym wspólnikom, jest udział w zyskach. Przy kalkulacji dochodu dla celów CIT należy uwzględniać przy tym każdorazową zmianę udziału w zysku poszczególnych wspólników.
Przyjęte przez ustawodawcę rozwiązanie całkowicie uniezależnia kwestię opodatkowania dochodów od udziału w zyskach na moment podziału zysku spółki za dany rok obrotowy.
Dochody z działalności spółki komandytowej powinny być opodatkowane przez wspólników sukcesywnie w trakcie roku podatkowego, kiedy są one uzyskiwane (na bieżąco). Natomiast ewentualna późniejsza wypłata zysków ze spółki na rzecz wspólników, za cały rok obrotowy, realizowana zgodnie z postanowieniami k.s.h. i umową spółki, powinna być dla tych wspólników neutralna podatkowo, tj. nie powinna generować już po ich stronie żadnych skutków podatkowych na gruncie podatku dochodowego. W przeciwnym razie dochodziłoby do podwójnego opodatkowania tej samej wartości – na moment powstania dochodu oraz na moment wypłaty zysku.
Na brak opodatkowania podatkiem dochodowym wypłaty zysku ze spółki komandytowej nie powinno mieć żadnego wpływu także powstanie bądź zwiększenie udziału w zysku w spółce w trakcie roku podatkowego.
Przychody, koszty, straty oraz ulgi podatkowe do dnia zbycia ogółu praw i obowiązków w spółce powinny być zatem wykazywane przez dotychczasowego wspólnika, natomiast po tym dniu – przez nowego wspólnika.
W konsekwencji zysk wypracowany w spółce komandytowej w ciągu roku obrotowego, nawet jeśli byłby wypłacony w całości na rzecz wspólnika obejmującego ogół praw i obowiązków w spółce w trakcie roku, nie powinien generować po jego stronie przychodu podlegającego opodatkowaniu CIT.