Wymóg niekaralności, wymagany przy wykonywaniu działalności kantorowej, nie dotyczy wspólników i akcjonariuszy spółek kapitałowych. Stwierdziło tak w objaśnieniu Ministerstwo Finansów. Tym samym zakwestionowana została budząca wątpliwości praktyka prezesa Narodowego Banku Polskiego.
Stanowisko MF to pokłosie wystąpienia rzecznika małych i średnich przedsiębiorców. Zwrócił on uwagę, że w świetle art. 12 prawa dewizowego (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 160 ze zm.) działalność kantorową może wykonywać osoba fizyczna, która nie została prawomocnie skazana za przestępstwo skarbowe albo przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, a także osoba prawna oraz spółka niemająca osobowości prawnej, której żaden odpowiednio członek władz lub wspólnik nie został skazany za takie przestępstwo.
Wymóg niekaralności nie obejmuje jednak – zdaniem rzecznika MSP – wspólników spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz akcjonariuszy spółek akcyjnych. Tymczasem prezes NBP żąda przedkładania przez przedsiębiorców zaświadczeń o niekaralności tychże osób.
Ministerstwo Finansów potwierdziło, że takiego prawa szef banku centralnego nie ma, gdyż wykładnia literalna jest jasna. Choć zarazem w ocenie resortu cel ustawodawcy był inny.
„Praktykę Narodowego Banku Polskiego można zatem uznać za prawidłową, z punktu widzenia celu takich przepisów, jak art. 12 UPD [prawa dewizowego – red.] oraz, równocześnie, nieprawidłową, w świetle literalnego brzmienia tego przepisu” – wskazuje MF. I dodaje, że mimo wszystko na razie żądać zaświadczeń o niekaralności wspólników i akcjonariuszy spółek kapitałowych nie można.
– Praktyka prezesa NBP była w sposób oczywisty sprzeczna z wyrażoną w art. 8 prawa przedsiębiorców zasadą „co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone”. Wydane przez ministra finansów objaśnienia prawne potwierdzają natomiast, że zasady konstytucji biznesu są coraz powszechniej stosowane – komentuje Jacek Cieplak, zastępca rzecznika MSP, cytowany na stronie biura.
