NBP: Polski system finansowy funkcjonuje stabilnie [RAPORT]

W poniedziałek Narodowy Bank Polski opublikował "Raport o stabilności systemu finansowego" za czerwiec br.

Wskazuje w nim na "pozytywne tendencje w krajowym otoczeniu gospodarczym, w tym wzrost płac, zatrudnienia i niskie bezrobocie, sprzyjają bezpiecznemu funkcjonowaniu banków i innych instytucji finansowych".

"Banki są niezmiennie najważniejszym sektorem z punktu widzenia stabilności całego systemu finansowego. Wynika to z ich roli w finansowaniu gospodarki realnej, skali działalności oraz kluczowej roli depozytów bankowych w lokowaniu oszczędności przez gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa" - głosi komunikat z raportu.

NBP dodaje, że najważniejsze wskaźniki, obrazujące sytuację systemu bankowego, dotyczące ryzyka kredytowego, płynności i wyposażenia w kapitał kształtują się korzystnie z punktu widzenia stabilności finansowej.

"Udział należności z utratą wartości utrzymuje się poniżej 7 proc. i jest najniższy od połowy 2009 r. Dobrą jakością charakteryzują się zarówno kredyty dla przedsiębiorstw jak i dla gospodarstw domowych. Wskaźniki płynności – obrazujące zdolność banków do zaspokojenia nieoczekiwanych odpływów depozytów i innych zobowiązań – istotnie przekraczały regulacyjne minimum. Fundusze własne banków kształtują się na poziomie, pozwalającym zachować odporność na potencjalne, negatywne szoki i dając podstawę do finansowania gospodarki. Łączny współczynnik kapitałowy ustabilizował się na historycznie wysokim poziomie 18 proc." - czytamy.

Podstawowym źródłem wzrostu kapitałów w bankach są, według raportu, zatrzymane zyski, stąd "ustabilizowanie się w 2017 r. wyników finansowych banków było zjawiskiem pozytywnym".

"Zyskowność banków mierzona wskaźnikami ROE i ROA jest jednak niższa niż w poprzednich latach, m.in. z powodu nowych wymogów regulacyjnych i obciążeń o charakterze fiskalnym. Perspektyw na poprawę zyskowności banków należy upatrywać w obserwowanym wzroście marży odsetkowej netto, świadczącym o dostosowaniu się banków do środowiska niskich stóp procentowych, jak również w dobrych perspektywach gospodarczych, przekładających się na terminową obsługę kredytów. Jednak w kierunku jej osłabienia mogą oddziaływać m.in. nowe wymogi regulacyjne wynikające ze spodziewanego przyjęcia ustawy modyfikującej zasady działania Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, wejścia w życie standardu rachunkowości MSSF 9 czy obowiązku utrzymywania wymogów MREL" - informuje komunikat z raportu.

"Należy jednak zauważyć, że choć regulacje te obciążają bieżące wyniki finansowe, to w dłuższym okresie mają na celu wzmacniać odporność banków, a przez to sprzyjać stabilności finansowej. Jednocześnie warto wskazać, że poziom zwrotu z aktywów w polskim sektorze bankowym wciąż kształtuje się powyżej średniej w UE" - dodaje komunikat.

Akcja kredytowa, według NBP, rozwija się w tempie zgodnym z długoterminowym trendem, a tempo wzrostu kredytów było nieznacznie niższe od nominalnego tempa wzrostu PKB. "Oznacza to, że dynamika kredytów nie kreuje nierównowag w gospodarce i systemie finansowym, jak również nie stanowi bariery dla wzrostu gospodarczego. Portfel walutowych kredytów mieszkaniowych ulega stabilnej redukcji o ponad 7 proc. rocznie, co jest efektem systematycznych spłat przy braku udzielania nowych kredytów" - głosi komunikat.

Sektor banków spółdzielczych, według NBP, jako całość funkcjonuje stabilnie, "aczkolwiek istnieją słabsze podmioty, które powinny zintensyfikować działania naprawcze".

"Dotychczasowe doświadczenia związane w funkcjonowaniem Systemów Ochrony Instytucjonalnej (IPS) są pozytywne, zarówno w zakresie kontroli i zarządzania ryzykiem w uczestniczących bankach jak i w zakresie zapewniania im mechanizmów stabilnościowych. W tym kontekście pozostawanie grupy banków spółdzielczych poza IPS jest zjawiskiem niesprzyjającym sektorowi jako całości, szczególnie w świetle wygasających pod koniec 2018 r. dotychczasowych umów zrzeszenia" - informuje bank centralny.

Dodaje, że w sektorze SKOK "kontynuowane są działania restrukturyzacyjne, a kondycja finansowa niektórych, zwłaszcza największych, kas pozostaje trudna".

Z kolei sytuacja niekredytowych instytucji finansowych – zakładów ubezpieczeń, funduszy emerytalnych i funduszy inwestycyjnych – "jest dobra i nie stwarza ryzyka dla ciągłości świadczenia przez nie usług finansowych".

"Za główne, potencjalne źródło ryzyka dla stabilności systemu finansowego należy uznać możliwość wystąpienia znacznych zaburzeń w gospodarce globalnej, w tym wśród głównych partnerów handlowych Polski. Taki scenariusz jest uwzględniony w testach warunków skrajnych (ang. stress-tests), których wyniki zaprezentowano w Raporcie. Przy założeniu bardzo restrykcyjnego scenariusza szokowego, banki komercyjne musiałyby zwiększyć swoje kapitały o 2,1 mld zł, aby wypełnić minimalne wymogi kapitałowe. Wyniki testów potwierdzają wysoką odporność systemu bankowego, ale jednocześnie wskazują na konieczność utrzymania obecnych wysokich buforów kapitałowych banków" - zwraca uwagę raport.

Raport, według komunikatu, zawiera także rekomendacje, "których realizacja sprzyjałaby utrzymaniu stabilności polskiego systemu finansowego".

W ocenie NBP wskazane są więc takie działania, jak m.in.: "restrukturyzacja walutowych kredytów mieszkaniowych na drodze dobrowolnych porozumień, zgodnie z rekomendacjami Komitetu Stabilności Finansowej z 13 stycznia 2017 r., zwiększenie integracji sektora bankowości spółdzielczej i przebudowa jego modelu biznesowego, oraz szeroki udział banków spółdzielczych w Systemach Ochrony Instytucjonalnej (IPS), podjęcie przez banki spółdzielcze, które dotychczas nie przystąpiły do IPS, działań umożliwiających ich dalsze funkcjonowanie w obliczu wygasających umów zrzeszeń, kontynuacja restrukturyzacji sektora SKOK, przy minimalizacji kosztów publicznych".

Raport rekomenduje także "prowadzenie przez banki polityki kredytowej, uwzględniającej wymóg posiadania odpowiednich buforów dochodowych przez kredytobiorców zaciągających długoterminowe kredyty, z uwzględnieniem możliwości wzrostu stóp procentowych, prowadzenie ostrożnej polityki kredytowej banków w obszarze kredytów przeznaczonych na nieruchomości, zachowanie przez instytucje finansowe najwyższych standardów w relacjach z klientami w zakresie dystrybucji produktów inwestycyjnych, tak aby zapewnić dopasowanie oferowanych produktów do profilu klienta oraz pełne i jasne informowanie klienta o ryzyku związanym z inwestycją, wprowadzenie rozwiązań prawnych, ułatwiających bankom pozyskanie długoterminowego finansowania dłużnego spełniającego wymogi MREL".