Osoby posiadające jeszcze stare książeczki mieszkaniowe, założone przed 24 października 1990 roku wciąż mogą kontynuować oszczędzanie. Oprocentowanie waha się między 2,7 a 3,4 proc. Co istotne, oszczędności są zwolnione z podatku Belki. Są też zmiany w premii gwarancyjnej. Ile wynosi minimalna wypłata, jak oszczędzać i czy likwidować książeczkę mieszkaniową?
Czym jest książeczka mieszkaniowa?
Książeczka mieszkaniowa była jednym z instrumentów finansowych w czasach PRL. Dawała możliwość kumulowania oszczędności w celu realizacji potrzeb mieszkaniowych. Szczególnie popularna była wówczas książeczka wydawana przez PKO Bank Polski. Potwierdzała ilość zgromadzonych środków na koncie oszczędnościowym. Niestety, hiperinflacja panująca podczas zmian ustrojowych na przełomie 1989-1990 spowodowała spadek wartości książeczek mieszkaniowych. Spora rzesza Polaków wciąż posiada te książeczki, a wprowadzenie zmian prawnych w 2008 roku, wraz z premią gwarancyjną, ponownie podniosło ich wartość.
Likwidacja książeczki mieszkaniowej i wypłata środków
Likwidacja książeczki mieszkaniowej bez premii gwarancyjnej jest nieopłacalna, ponieważ oszczędności zgromadzone w latach 70. i 80. mają obecnie niewielką wartość. W czasach PRL władze zachęcały ludzi do oszczędzania na mieszkanie na tzw. książeczkach mieszkaniowych. Po uskładaniu wkładu na mieszkanie spółdzielcze właściciel książeczki mógł liczyć na dodatkową premię – tzw. gwarancyjną. System zawalił się jednak w kryzysie gospodarczym PRL.
Jednak system premii gwarancyjnych nadal jest aktywny, umożliwiając osobom realizującym swoje potrzeby mieszkaniowe uzyskanie wsparcia finansowego z budżetu państwa. Należy jednak pamiętać, że ten przywilej obejmuje jedynie posiadaczy książeczek, które zostały założone przed 24 października 1990 roku. Pozostałe osoby po likwidacji książeczek mieszkaniowych otrzymają jedynie początkowy wkład oraz zgromadzone odsetki. Stare książeczki nie są atrakcyjnym wyborem jako produkty czysto oszczędnościowe. Ale wciąż można to robić. Bank PKO BP, który jest ich administratorem, nalicza odsetki na stosunkowo niskim poziomie procentowym. Jednak osoby, które nie mają prawa do premii gwarancyjnej, powinny rozważyć szybką ich likwidację.
Jak zlikwidować książeczkę mieszkaniową?
Aby ubiegać się o likwidację książeczki mieszkaniowej w Banku PKO BP trzeba oszczędności na niej zgromadzone przeznaczyć na cel wymieniony w ustawie „o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych”.Minimalna wpłata wynosi 100 zł. Oprocentowanie na nich wynosi od 2,7 do 3,4 proc. Oszczędności te zwolnione są z podatku Belki.
Aby zlikwidować książeczkę potrzebne jest wstawienie do książeczki mieszkaniowej PKO pieczęci informującej o wykreśleniu z rejestru kandydatów do spółdzielni mieszkaniowych.
Do likwidacji potrzebny jest:
- dowód osobisty ewentualnie inny dokument tożsamości;
- książeczka mieszkaniowa PKO;
- zgoda współmałżonka (poświadczona notarialnie) na wyrejestrowanie książeczki w przypadku zawinkulowania/zasyndykowania wkładu mieszkaniowego w trakcie trwania małżeństwa
Na co przysługuje premia gwarancyjna? Ile wynosi?
Premia gwarancyjna jest wypłacana właścicielom książeczek mieszkaniowych, którzy założyli książeczki mieszkaniowe do dnia 23 października 1990 r. i przeznaczą środki zgromadzone na książeczce na ściśle określone cele mieszkaniowe. Premia gwarancyjna jest finansowana ze środków budżetu państwa. Tryb i zasady wypłaty premii gwarancyjnej są określone w ustawie z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych zwanej dalej „Ustawą”. PKO Bank Polski SA jest jedynie wykonawcą tych przepisów.
Jak donosi Business Insiderpremia gwarancyjna na jedną książeczkę wyniosła już w 2024 r. 15,9 tys. zł.
Premia gwarancyjna z zasady przysługuje na:
zakup mieszkania,budowę domu,
Jak informuje rządowy portal gov.pl 1 kwietnia weszły też zmiany w premii gwarancyjnej, które obejmują również:
przekształcenie spółdzielczego własnościowego mieszkania w prawo odrębnej własności.spłatę zadłużenia związanego z tzw. starym kredytem spółdzielczym, gdy oprocentowanie kredytów budowlanych zaciągniętych przez spółdzielnie drastycznie wzrosło w latach 90,przy zaciąganiu kredytu mieszkaniowego, pieniądze z książeczki stanowią tzw. wkład własny. Aby sprawdzić saldo książeczki mieszkaniowej, należy udać się do banku, który prowadzi rachunek danej książeczki, i poprosić o wyliczenie premii gwarancyjnej (pierwsze wyliczenie jest bezpłatne, za kolejne pobierana jest opłata w wysokości 25 zł),bank, udzielający kredytu mieszkaniowego, uznaje pieniądze na książeczce za wkład własny. Następnie, po podpisaniu umowy z danym bankiem, należy zgłosić się do PKO BP, który wpłaci premię gwarancyjną na konto banku, z którym podpisana została umowa kredytowa,w umowie kredytu musi być podany numer konta oraz informacja, że premia gwarancyjna stanowi część wkładu mieszkaniowego kredytobiorcy. Dodatkowo, warunkiem jest podpisanie zobowiązania, że premia gwarancyjna zostanie zwrócona w razie wycofania się z inwestycji,remont polegający na wymianie okien, instalacji gazowej i elektrycznej, pod warunkiem, że taki remont zostanie przeprowadzony w domu lub mieszkaniu, którego posiadacz książeczki jest właścicielem lub ma spółdzielcze prawo lokatorskie lub własnościowe,systematyczne wpłacanie składek na fundusz remontowy wspólnoty lub spółdzielni mieszkaniowej przez 12 miesięcy, pod warunkiem że co najmniej taka sama kwota przypada na danego właściciela książeczki w wydatkach wspólnoty lub spółdzielni poniesionych w ciągu ostatnich 24 miesięcy na remont części wspólnoty budynku, np. dachu czy elewacji.