Uczestnik PPK chciałby wypłacić część oszczędności zgromadzonych w PPK. Pyta, czy może to zrobić przed ukończeniem 60. roku życia? A jeśli tak, to czy takie skorzystanie ze środków oznacza, że nie będzie już mógł dalej oszczędzać w tym programie?

Środki w PPK są prywatną własnością uczestnika, który może z nich skorzystać w każdym czasie, także przed ukończeniem 60 lat. Wycofanie środków z rachunku PPK przez uczestnika, który nie ukończył 60. roku życia, czyli - jak nazywa to ustawa o PPK - dokonanie zwrotu środków zgromadzonych na rachunku PPK, nie ma wpływu na uczestnictwo w PPK ani na gromadzenie dalszych wpłat w tym programie. Oznacza to, że pracownik może wycofać wszystkie zgromadzone w PPK środki, a następnie kontynuować oszczędzanie na tym rachunku. Rachunek PPK, z którego dokonano zwrotu, nadal jest bowiem dla uczestnika PPK prowadzony. Należy jednak pamiętać, że - dokonując zwrotu - uczestnik PPK wycofuje wszystkie środki zgromadzone na jego rachunku PPK. Nie można bowiem wycofać z rachunku tylko części zgromadzonych na nim środków.

Przykład: Uczestnik PPK, aktywnie oszczędzający w tym programie na dwóch rachunkach (jest zatrudniony u dwóch pracodawców), postanowił z jednego z tych rachunków wycofać wszystkie dotąd zaoszczędzone środki (dokonać zwrotu). Może to zrobić. Wystarczy, że złoży do instytucji finansowej - prowadzącej rachunek, z którego chce wycofać środki - odpowiedni wniosek. Nie będzie to miało żadnego wpływu na możliwość jego dalszego oszczędzania w PPK. Oznacza to, że obaj pracodawcy nadal będą naliczać, pobierać i dokonywać wpłat od wypłacanego mu wynagrodzenia. [koniec przykładu]

Zwrot wiąże się z pomniejszeniami

Wniosek o zwrot uczestnik składa instytucji finansowej w postaci elektronicznej, chyba że umowa o zarządzanie PPK i umowa o prowadzenie PPK przewidują inną formę. Zwrot dokonywany jest w formie pieniężnej na wskazany przez uczestnika PPK rachunek bankowy albo rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej. Uczestnik PPK, podejmując decyzję o wycofaniu zgromadzonych na rachunku PPK środków, musi jednak pamiętać, że otrzyma je pomniejszone o:

  • 19% podatek od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki);
  • 30% środków pochodzących z wpłat finansowanych przez podmiot zatrudniający (np. pracodawcę), które trafią do ZUS. Informacja o tej kwocie zostanie zaewidencjonowana na koncie uczestnika PPK w ZUS jako składka na ubezpieczenie emerytalne, podwyższając w ten sposób jego kapitał emerytalny, co będzie miało wpływ na wysokość świadczenia wypłacanego uczestnikowi PPK w przyszłości przez ZUS;
  • środki pochodzące z wpłaty powitalnej i dopłat rocznych od państwa, które stanowią premię za systematyczne oszczędzanie w PPK (środki te wrócą do Funduszu Pracy).

Uczestnik PPK otrzyma zatem:

  • 70% środków pochodzących z wpłat finansowanych przez podmiot zatrudniający, po uprzednim pomniejszeniu o należną kwotę podatku od zysków kapitałowych oraz
  • 100% środków pochodzących z wpłat finansowanych przez tego uczestnika,po uprzednim pomniejszeniu o należną kwotę podatku od zysków kapitałowych.

Powód nie ma znaczenia

To, z jakiego powodu uczestnik PPK postanawia wycofać zgromadzone środki (dokonać zwrotu) z rachunku PPK, nie ma znaczenia. Oznacza to, że - po pierwsze - uczestnik PPK nie musi uzasadniać swojego wniosku o zwrot. A po drugie, że - nawet jeśli ma bardzo ważny powód takiego wycofania - nie uprawnia on go do zwrotu zgromadzonych środków bez przewidzianych w ustawie konsekwencji (chodzi tu o opisane wyżej pomniejszenia).

Warto też pamiętać, że ustawa o PPK w żaden sposób nie ogranicza uczestnika PPK co do częstotliwości dokonywania tego rodzaju wycofania środków. Oznacza to, że może on – jeśli tylko taka będzie jego wola – dokonywać zwrotu nawet co miesiąc, choć będzie to raczej mało opłacalne działanie. Nie wprowadzając w tym zakresie żadnych limitów, a więc zapewniając uczestnikowi PPK stały dostęp do jego oszczędności, ustawodawca chciał – jak się wydaje – podkreślić, że stanowią one prywatną własność uczestnika PPK.

Ważne: Dokonanie zwrotu nie pozbawia też uczestnika PPK prawa do dopłaty rocznej. Jeśli przed dokonaniem zwrotu, uczestnik PPK spełnił warunki do uzyskania dopłaty rocznej, nie ma przeszkód, aby ją otrzymał – nawet, jeśli jej przekazanie na rachunek PPK nastąpi już po dokonaniu zwrotu. Jeżeli dopłata roczna trafi na rachunek PPK przed wycofaniem przez niego środków z tego rachunku, to środki pochodzące z tej dopłaty zostaną zwrócone do Funduszu Pracy.

Więcej na temat PPK na mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj: https://www.mojeppk.pl/szkolenia.html.

Podstawa prawna:

  • ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 46).
Małgorzata Jankowska, ekspert PFR Portal PPK