Gdy potrzebujemy pieniędzy, często jako pierwszy przychodzi nam do głowy bank. Okazuje się jednak, że pieniądze można pożyczyć nie tylko w banku, a znalezienie innego źródła bywa wręcz korzystniejsze. Wyjaśniamy, kto według prawa może w Polsce udzielać pożyczek pieniężnych.

Bywają sytuacje, gdy pożyczenie pieniędzy jest wręcz niezbędne. Z badania przeprowadzonego przez Federację Konsumentów wynika, że najczęściej zaciągamy pożyczki, gdy pojawi się nagły wydatek (62% respondentów), gdy trzeba zaspokoić pojawiającą się potrzebę (29%) lub znajdziemy atrakcyjną ofertę zakupową (25%). Jednocześnie 48% Polaków nie lubi mieć długów i stara się spłacać je jak najszybciej. Co jednak, gdy pożyczenia pieniędzy nie można uniknąć? Kto może udzielić nam wsparcia finansowego zgodnie z polskim prawem?

Pożyczka bankowa

Jednym z najbardziej znanych źródeł pożyczek jest oczywiście bank. Przy czym nie należy mylić pożyczek (kredytów konsumenckich) z kredytami bankowymi. Te ostatnie są zwykle celowe, a więc pieniądze trzeba wydać na z góry ustalony cel. Kredytów udzielają tylko banki i SKOK-i. Natomiast pożyczka może być przeznaczona na dowolny cel i nie trzeba deklarować w banku, do czego posłużą nam uzyskane środki. Pożyczkę udzielają banki, ale nie tylko, o czym piszemy w dalszej części artykułu.

Bank działa przede wszystkim w oparciu o Ustawę Prawo bankowe (Dz. U. 1997 Nr 140 poz. 939), która zobowiązuje tę instytucję do dokładnej weryfikacji osoby lub firmy ubiegającej się o pożyczkę. W efekcie banki mają dość restrykcyjne wymagania wobec kredytobiorców. Do tego należy dodać, że zarówno pożyczki, jak i kredyty konsumenckie podlegają pod Ustawę o kredycie konsumenckim (Dz.U. z 2019 poz.1083 t.j.). Ta ustawa reguluje m.in. kwestie zawierania umów o pożyczkę.

Pożyczka od firmy pożyczkowej

Wielu Polaków wie, że pieniądze może pożyczyć także od firmy pożyczkowej. W 2020 roku łączna kwota pożyczek z tego źródła wyniosła ponad 5 mld zł, jak wynika z analizy Biura Informacji Kredytowej. W tym przypadku działalność pożyczkowa jest prowadzona w ramach działalności gospodarczej, a takie pożyczki również podlegają pod Ustawę o kredycie konsumenckim. Aby jednak firma pożyczkowa mogła udzielać pożyczek, musi spełnić określone w polskim prawie wymagania. Oddajmy głos ekspertowi jednej z firm pożyczkowych.

- Ustawodawca dokładnie określił wymagania, jakie musi spełniać firma, aby mogła trudnić się udzielaniem pożyczek. Przede wszystkim taki podmiot musi być prowadzony w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej. Do tego trzeba zgromadzić kapitał zakładowy, który musi wynosić co najmniej 200 tys. zł. Ten wkład może zostać pokryty tylko w formie pieniężnej. Podmiot chcący legalnie udzielać pożyczek musi także uzyskać wpis w Rejestrze Instytucji Pożyczkowych prowadzony przez Komisję Nadzoru Finansowego. Ponadto na czele firmy pożyczkowej mogą stać tylko osoby niekarane – wyjaśnia ekspert marki VIVUS.

Pożyczka od osoby fizycznej

Banki i firmy pożyczkowe to oczywiste źródła pożyczek. Jednak w Polsce, co może być zaskoczeniem dla wielu osób, tak naprawdę każdy może udzielać pożyczek bez większych formalności, o ile nie jest to przedmiotem działalności gospodarczej pożyczkodawcy (pożyczkodawca nie trudni się tym zawodowo). Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby pożyczać pieniądze od członków rodziny, przyjaciół, znajomych, a nawet od obcych ludzi. W takim przypadku kwestie pożyczek reguluje Kodeks cywilny. W art. 720 § 1 czytamy, że „przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości”. Do tego zgodnie z art. 720 § 2 umowa pożyczki, której wartość jest większa niż 1000 zł, musi zostać zawarta w formie pisemnej.

Należy jednak pamiętać, że pożyczając pieniądze od osoby prywatnej, trzeba zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC). Takiego podatku nie płaci się, gdy pożyczka jest zaciągana w banku lub firmie pożyczkowej. Od 1 stycznia 2019 roku podatek PCC wynosi 0,5% wartości pożyczonej kwoty. Jednak do 1000 zł nie trzeba płacić podatku, podobnie jak w przypadku pożyczki od członków rodziny (tzw. I grupa podatkowa, do kwoty 9 637 zł od jednej osoby w ciągu 5 lat nie trzeba zgłaszać umowy do Urzędu Skarbowego).

Inne źródła pożyczek

Pieniądze można jeszcze pożyczyć z takich źródeł jak:

  • pracownicze kasy pożyczkowe w dużych firmach – pieniądze dostępne tylko dla pracowników tych firm;
  • portale pożyczek społecznościowych (social lending).

Planując pożyczenie pieniędzy, warto się zastanowić, jakie źródło pożyczki będzie dla nas najlepsze i najkorzystniejsze. Bez względu jednak na wybór tego źródła, należy się upewnić, że będziemy w stanie spłacić zadłużenie w terminie bez popadania w kłopoty finansowe.

Artykuł powstał dzięki właścicielowi marki pożyczek online VIVUS