Zwiększenie konkurencyjności i atrakcyjności polskiego rynku listów zastawnych oraz wykorzystanie jego potencjału przez inwestorów. To główny cel nowelizacji ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych, której projekt opublikowało właśnie Ministerstwo Finansów.
Nowa ustawa stanowić będzie przede wszystkim implementację do polskiego porządku prawnego postanowień unijnej dyrektywy 2019/2162. Chodzi w niej przede wszystkim o zharmonizowanie przepisów dotyczących obligacji zabezpieczonych, gdyż obecnie w poszczególnych państwach obowiązują bardzo różne standardy.
W tym celu m.in. postanowiono wprowadzić definicję obligacji zabezpieczonej. Jej kluczowym elementem będzie wskazanie, że to instrument z mechanizmem podwójnego regresu (który zapewnia inwestorom możliwość dochodzenia roszczeń zarówno w stosunku do emitentów obligacji zabezpieczonych, jak i z puli aktywów stanowiących zabezpieczenie obligacji zabezpieczonych).
Dyrektywa, a w ślad za nią polska ustawa, wprowadzi również szczególne obowiązki informacyjne i sprawozdawcze dla emitentów obligacji zabezpieczonych, a ponadto szczególny nadzór publiczny nad tymi instrumentami (ten w Polsce pełnić będzie Komisja Nadzoru Finansowego).
W naszym porządku prawnym odpowiednikiem obligacji zabezpieczonych w unijnym rozumieniu są listy zastawne. To specjalne papiery zabezpieczane kredytami hipotecznymi lub należnościami wobec samorządów. Są one emitowane przez wyspecjalizowane banki hipoteczne (obecnie cztery w Polsce), zaś znaczenie tego instrumentu dla rynku opiera się na potrzebie pozyskiwania środków przez sektor bankowy na udzielanie kredytów hipotecznych.
„Wzrost portfela kredytów mieszkaniowych umożliwił bankom hipotecznym zwiększenie emisji listów zastawnych. W 2019 r. banki hipoteczne wyemitowały na rynku krajowym listy zastawne o wartości 1,2 mld zł, w tym po raz pierwszy dokonano emisji tzw. zielonych hipotecznych listów zastawnych [to papiery wykorzystywane do finansowania lub refinansowania projektów uznawanych za «zielone», czyli co do zasady energooszczędne – red.]. Wartość ich zobowiązań z tytułu emisji listów zastawnych na rynku krajowym osiągnęła na koniec roku 11,9 mld zł” – wskazuje Ministerstwo Finansów.
Jedna z istotniejszych zmian – dość techniczna, lecz ważna dla branży – dotyczyć będzie umożliwienia emisji listów zastawnych w formie dokumentu w przypadku listów zastawnych o jednostkowej wartości nominalnej równej kwocie stanowiącej równowartość 100 tys. euro lub przekraczającej tę kwotę. Obecnie przepis umożliwia emisję listu zastawnego w formie dokumentu, o ile jego wartość nominalna przekracza równowartość 100 tys. euro.
Ministerstwo Finansów dostrzegło zaś, że na międzynarodowych rynkach, w praktyce obrotu zagranicznego, listy zastawne o jednostkowej wartości nominalnej równej 100 tys. euro stanowią często występujący w praktyce nominał.
Etap legislacyjny
Projekt w konsultacjach
