Chodzi o przygotowany przez Ministerstwo Rozwoju projekt ustawy o zasadach udzielania wsparcia dla rynku ubezpieczeń należności handlowych w związku z przeciwdziałaniem skutkom gospodarczym COVID-19, który trafi teraz do Sejmu.
Według MR, równolegle trwają prace nad rządowym programem wsparcia dla rynku ubezpieczeń należności handlowych, który będzie zawierać szczegółowe warunki realizacji instrumentów wsparcia.
Jak wyjaśniła cytowana w komunikacie wiceminister rozwoju Olga Ewa Semeniuk, działające w Polsce zakłady ubezpieczeń dokonują właśnie przeglądu swoich ofert i wkrótce mogą znacznie obniżyć limity lub zlikwidować oferty ubezpieczeń adresowane do kontrahentów, wybranych branż, a nawet całych rynków.
"Wskutek takich decyzji polscy przedsiębiorcy mieliby ograniczony dostęp do zabezpieczenia swoich transakcji, równocześnie obniżeniu mogłyby również ulec ich obroty handlowe. Aby temu przeciwdziałać i zabezpieczyć płynność finansową polskich firm, wyciągamy do nich rękę w postaci konkretnego instrumentu wsparcia, jaki proponuje im Program. Dlatego dążymy do jak najszybszego zakończenia prac rządowych i parlamentarnych nad tym projektem" – opisywała wiceszefowa resortu rozwoju cytowana w komunikacie.
Jak napisało MR, nowy instrument wsparcia umożliwia zakładom ubezpieczeń, uprawnionym do ubezpieczenia kredytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, scedowanie (zreasekurowanie) części ryzyka na Skarb Państwa - reprezentowany przez ministra właściwego do spraw gospodarki - w zamian za przekazanie części składki ubezpieczeniowej. W ten sposób komercyjni ubezpieczyciele należności będą mogli ograniczyć swoje ryzyko związane z możliwością wzrostu liczby i wartości wypłacanych odszkodowań w okresie pogorszenia koniunktury gospodarczej, a Skarb Państwa - poprzez odpowiednie zapisy umów reasekuracyjnych - będzie miał możliwość wpływania na politykę oceny ryzyka zakładów ubezpieczeń.
Zdaniem autorów projektu, dzięki temu reasekuracja ubezpieczeń należności handlowych będzie uzależniona od utrzymania przyznawanych przedsiębiorcom limitów kredytowych na poziomie zbliżonym do okresu sprzed wybuchu pandemii COVID-19.
MR wskazuje, że zgodnie z proponowanymi zapisami ustawy, reasekuracja dotyczyć będzie krajowych i eksportowych należności handlowych podmiotów ubezpieczonych przez zakłady ubezpieczeń w okresie 1 kwietnia-31 grudnia 2020 r. Według projektu Skarb Państwa pokryje 80 proc. szkód wypłaconych przez zakłady ubezpieczeń dot. ww. należności handlowych w zamian za 80 proc. składki brutto. Po przekroczeniu kwoty odszkodowań wypłaconych przez zakład ubezpieczeń z tytułu objęcia ochroną ubezpieczeniową należności handlowych, pomniejszonej o kwoty uzyskane przez zakład ubezpieczeń w wyniku postępowań regresowych dotyczących tych należności handlowych, równej 243,75 proc. składki przypisanej brutto z ubezpieczenia należności handlowych w 2019 r., Skarb Państwa pokryje 100 proc. kwoty odszkodowań. Jednocześnie odpowiedzialność Skarbu Państwa z tytułu wypłat odszkodowań nie przekroczy kwoty stanowiącej równowartość 375 proc. składki brutto zakładu ubezpieczeń pochodzących z ubezpieczenia należności handlowych w 2019 r.
Resort rozwoju wskazuje, że proponowane rozwiązania służą docelowo ograniczeniu ryzyka odmowy funkcjonującym w Polsce firmom ubezpieczania należności z transakcji handlowych, co przełożyłoby się na pogorszenie ich sytuacji finansowej, a w dalszej konsekwencji na spadek wpływów do budżetu państwa, co jest szczególnie istotne w dobie pandemii koronawirusa.
MR zauważa, że w co najmniej kilku państwach UE trwają intensywne prace nad implementacją rozwiązań, dzięki którym rządy krajów Wspólnoty zamierzają zapobiec obniżaniu przez ubezpieczycieli należności limitów kredytowych i dostępności ubezpieczeń. Do tej pory Komisja Europejska notyfikowała analogiczne programy pomocowe. MR wskazuje, że przykładem dla polskich propozycji są rozwiązania niemieckie. Niemcy wprowadziły program wsparcia bazujący np. na gwarantowaniu/reasekuracji ryzyk zakładom ubezpieczeń. Gwarancja rządu niemieckiego dla ubezpieczycieli jest ograniczona do pokrycia kredytu kupieckiego zaciągniętego do końca 2020 roku, program jest dostępny dla wszystkich zakładów oferujących tego typu ochronę w Niemczech, obejmując również kredyty kupieckie dla nabywców towarów i usług w krajach trzecich.
Według resortu instrumenty wsparcia zawarte w projekcie ustawy skierowane są do czterech rodzajów podmiotów. Pierwszą grupą są przedsiębiorcy, w tym osoby wykonujące działalność zawodową, prowadzący w Polsce sprzedaż towarów i usług z odroczonym terminem płatności (ok. 8 tys. firm). Druga to polscy i zagraniczni kontrahenci dokonujący zakupu towarów i usług z odroczonym terminem płatności od przedsiębiorców z grupy pierwszej (ok. 200 tys. firm). Trzecia to zakłady ubezpieczeń oferujące ubezpieczenia należności (8 firm), a czwarta - firmy faktoringowe/banki oferujące faktoring pełny (ok. 20 podmiotów).